Wednesday, May 13, 2015

Иргэд орон сууцны зээл аваад эргэн төлөлтийн хуваариа хийхдээ үүнийг анхаарч үзээрэй.

Иргэдэд цалингийн, авто машины, хэрэглээний, орон сууцны гэх мэт олон төрлийн зээлийг хэрэгцээндээ зориулан авах шаардлага байнга гардагийг банк санхүүгийн байгууллагууд хангаж өгдөг. 

Зээл авахад банкнаас санал болгож буй хүүгийн түвшин, хугацаа, шимтгэл, барьцаа хөрөнгийн шаардлага, орлогын хүрэлцээ, түүний найдвартай байдал, эргэн төлөлтийн хуваарь гэх мэт олон зүйлсийг анхаарч үзэх нь чухал. Эдгээрээс иргэдийн ихэвчлэн анхаардаггүй зүйл бол ЗЭЭЛИЙН ЭРГЭН ТӨЛӨЛТИЙН ХУВААРИЙН ХЭЛБЭР юм. 

Хэн нэгнээс мөнгө зээлж байгаа бол түүнийгээ буцаан төлөх нь зээлдэгчийн үүрэг. Гэхдээ ингэж төлөхдөө хэрхэн төлөх вэ гэдгээ сайн бодолцох хэрэгтэй. Эргэн төлөлтийн хэлбэр нь олон янз байж болно. Тухайлбал, хугацааны хувьд сар бүр, улирал тутам, хагас жил тутам, жилд 1 удаа эсхүл хугацаа эцэст нийт дүнгээр 1 удаа гэх мэт, үндсэн зээлээ төлөхдөө сар бүр тэнцүү дүнг үндсэн зээлээс төлөх эсхүл сар бүр тогтмол дүнг төлөөд түүнээсээ эхэлж хүүгээ төлөөд үлдэгдлээр нь үндсэн зээлээсээ төлөх гэх мэт. 

Ихэнх тохиолдолд арилжааны банкууд эргэн төлөлтийн хэлбэрийг зээлдэгчид тулган шаардах практик байна. Ингэхдээ сар бүр тогтмол дүнг төлүүлж, үүнээсээ эхлээд хүүгийн төлбөрийг төлүүлж үлдэгдлээр нь үндсэн зээлийн дүнг бууруулдаг. Ийм хэлбэрээр зээлээ эргэн төлөх нь зээлдэгчид ашиггүй, зээлдүүлэгчид илүү хүүгийн орлого олох нөхцөлийг бүрдүүлж өгдөг. Яагаад гэхээр урт хугацаанд их дүнд хүү бодох нь банкинд ашигтай. Үүнийг 2 зэрэгцүүлсэн жишээгээр тайлбарлая. Нэгэн иргэн орон сууц худалдан авахаар банкнаас 100,000,000 төгрөгийг жилийн 8 хувийн хүүтэй 20 жилийн хугацаатай зээлэв. Эргэн төлөлтийн хуваарь нь сар сүр тогтмол төлөлттэй гэж үзье. Зээлдэгчийн сар бүрийн орлогоос хамаараад сар бүр төлөх дүн 836,000 төгрөг байхаар байна гэж бодъё. Энэ тохиолдолд эргэн төлөлт нь дараах байдалтай байна.
гэх мэтчилэн үргэлжилсээр ... 

Ингээд харахад зээлдэгч зээлээ хугацаа хэтрүүлэлгүй хугацаандаа "сайн" төлж байсан бол 20 жилийн дараа зээлийн хүүнд нийт 100,045,177.38 төгрөг төлөхөөр байна. Өөрөөр хэлбэл 20 жилийн өмнө зээлсэн 100,000,000 төгрөгөө 20 жилийн дараа 200,045,177.39 төгрөг болгон төлж байгаа юм. 

Харин зээлийг арай өөр хэлбэрээр төлөх боломжтой талаар бодож үзье. Энэ тохиолдолд үндсэн зээлээ сар бүр тэнцүү төлнө. 

гэх мэтчилэн үргэлжилсээр ... 


Эндээс харахад зээлийн хүүнд 20 жилийн хугацаанд нийт 80,173,059.36 төгрөг төлж, 20 жилийн өмнө зээлсэн 100,000,000 төгрөгийг 180,173,059.36 төгрөг болгон банкинд эргүүлэн төлж байгаа юм. Хувилбар 2-ын хувьд сард төлөх нийт дүн эхний хэдэн сард өндөр байх хэдий ч хугацаа өнгөрөх тусам энэ дүн буурна. Банкны зүгээс таны сарын зээл төлж болохуйц орлого 836,000 төгрөг байна, хувилбар 2-ын дагуу зээл төлөх боломжгүй байна гэсэн тайлбар хэлбэл хариуд нь та "тэгвэл эхний хэдэн сардаа хувилбар 1-ийн дагуу 836,000 төгрөгийг төлж байгаад хувилбар 2 луу шилжүүлмээр байна" гэсэн саналыг хэлж болох юм. 

Хувилбар 1 болон 2-ын 20 жилд төлөх нийт хүүгийн төлбөрийн зөрүү 19,872,118.02 төгрөг байна өөрөөр хэлбэл хувилбар 2-оор зээлээ эргэн төлбөл та ийм хэмжээний илүү мөнгө төлөхгүй гэсэн үг. Хувилбар 1, 2-оос харахад хувилбар 2 нь зээлдэгчид, хувилбар 1 нь зээлдүүлэгчид ашигтай байна. Харин үүнийг иргэд тэр бүр мэддэггүй бөгөөд бас анзаардаггүй. Түүнчлэн иргэдийн энэ байдлыг банкууд "ашигладаг" гэж хэлж болно.

Хувилбар 1-ийн хувьд зээлийн 19 дэх төлөлт дээр үндсэн зээлийн үлдэгдэл 96,359,248.85 төгрөг байхад хувилбар 2-ын хувьд 19 дэх төлөлтийн үед үндсэн зээлийн үлдэгдэл 92,083,333.33 төгрөг байна. Эндээс харахад зээлийн төлбөр төлсөн тоо ижилхэн байхад үндсэн зээлийн үлдэгдэл эрс ялгаатай байна. Үндсэн зээлийн үлдэгдэл өндөр бол их хүү төлнө, харин бага бол эсрэгээрээ бага хүү төлнө. 

Тиймээс иргэд зээл авахдаа эргэн төлөлтийн хуваариа оновчтой хийж байх нь чухал бөгөөд энэ талаар зээл судалж буй хүнээсээ лавлаж, өөрийн санал, шаардлагаа хүргэх нь зүйтэй юм.  


No comments:

Post a Comment